از ابزار آلات و لوازم اندازه گیری برای محاسبه میزان کمیت های مختلف استفاده میشود. کمیت بیانگر ماهیت محاسبه میزان اسمی است که عناوین مختلفی داشته و هر کمیت یک دیمانسیون دارد. به عنوان مثال جرم یک کمیت است که واحد و یا دیمانسیون آن کیلوگرم، گرم، تن و غیره است. این در حالی است که آنچه در عرف برای جرم اندازه گیری میشود وزن است که یک نیرو بوده و واحد آن کیلوگرم نیست بلکه پوند در دستگاه انگلیسی و نیوتن در دستگاه بین المللی است.
کمیت های دیگری که اندازه گیری آنها بسیار مرسوم است عبارتند از:
طول که لوازم اندازه گیری مرتبط با آن بسته به ابعاد گاهی خط کش ، گاهی متر و غیره می باشد. برای اندازه گیری طول های بسیار کوچک از کلیس استفاده میشود که خود کلیس ها هم میتوانند الکتریکی و مکانیکی باشند. لوازم اندازه گیری بسیار دقیقتری نیز برای ابعاد میکروسکوپی میکروتر ها وجود دارند.
فشار که بسته به اینکه فشار حاصل از وزن باشد و بیشتر به تنش معروف است و حاصل نیرو وارد بر سطح است و فشار سیالات که به همان فشار معروف است و لوازم اندازه گیری مرتبط با آن فشار سنج و یا گیج است.
نیرو که لوازم اندازه گیری آن در وافع همان وزنه ها در شکل های مختلف هستند و انواع نیرو سنج ها
دما: دما در واقع معیاری برای محاسبه کمیت گرما است که وسیله اندازه گیری آن دما سنج است. دیمانسیون اندازه گیری حرارت و گرما درواقع در سیستم بین المللی کلوین می باشد.
به دلیل تفاوت دیمانسیون بین سیستم بین المللی و انگلیسی بسیاری از ابزار آلات اندازه گیری چند بعدی کالیبره میشوند. این امر در محاسبات طول که ابعاد بالاتر آن متر در دستگاه بین المللی و فوت در دستگاه انگلیسی است و ابعاد کوچکتر آن که سانتی متر و میلی متر در دستگاه بین المللی و اینچ در دستگاه انگلیسی است بر روی متر ها و خط کش ها قابل مشاهده است. در تبدیل واحد های اندازه گیری هر فوت معادل 30.48 سانتی متر و 12 اینچ است و هر اینچ 2.54 سانتی متر است.
طول
در دستگاه بین المللی کیلومتر، متر، سانتی متر و میلیمتر
در دستگاه انگلیسی آمریکایی مایل، فوت، اینچ
1مایل=1.6 کیلومتر
1 فوت=30.48 سانتی متر
1فوت=12اینچ
1 اینچ=2.54سانتی متر
زاویه
در ابزار آلات اندازه گیری زاویه
در محاسبات مهندسی معمولا رادیان
پی رادیان=180 درجه
جرم
1کیلوگرم=2.2پوند
فشار
1اتمسفر=1.01بار
1بار = 100000 پاسکال
اندازه گیری طول در ابعاد بزرگتر در دستگاه بین المللی با کیلومتر و سیستم انگلیسی آمریکایی با مایل معرفی شده که هر مایل 1.6 کیلومتر است. این در حالی است که برای قوت های مختلف ابعاد در دستگاه انگلیسی دیمانسیون های دیگری نیز تعریف شده اند. مثلا برای مساحت دیمانسیون یارد و یا ایکر را داریم.
برای کمیت های مختلف دیگر نیز لوازم اندازه گیری با دیمانسیون های مختلفی وجود دارند. به عنوان مثال برخی فشار سنج ها بر مبنای اتمسفر کالیبره شده اند، برخی بار و برخی که با فشار های بسیار پایینی سر و کار دارند با پاسکال.
بسته به نوع کاربری لوازم اندازه گیری دقت آنها نیر متفاوت است. به عنوان مثال برای کاربری معمول صنعتی در ابعاد کوچک استفاده از کلیس مرسوم است که دقت آن تا دهم و گاهی صدم میلیمتر است. این در حالی است که در صنایع حساس تر و در صنایع نظامی از لوازم اندازه گیری دقیق تری که تا میکرو متر را نیز نشان میدهد استفاده میشود. بعضی از این ابزارها به اندازه ای دقیق هستند که برای اقدام به خرید آنها نیاز به مجوز بوده و بسیاری از کشورهای پیشرفته فروش این نوع ابزار آلات اندازه گیری دقیق را محدود کرده و حتی در مواردی دقت لوازم اندازه گیری و ضرافت کار جزو افتخارات صنایع یک کشور محسوب میشود.
