فیلتر آبگیر گازوئیل که به آن فیلتر سپراتور آبگیر نیز گفته می شود نوعی فیلتر صنعتی مخصوص موتور های دیزلی می باشد که از سوخت گازوئیل در موتور های احتراق داخلی خود استفاده می کنند. فیلتر آبگیر گازوئیل کهدر زبان انگلیسی به Water separator filter شناخته می شود به همین ترتیب در فارسی بالاخص در بحث های مهندسی فیلتر سپراتور آبگیر نیز گفته می شود و اغلب از نوع پیچی Spin-on تولید می شود. فیلتر آبگیر بر حسب حجم موتور که نیاز به دبی های متفاوتی از جریان سوخت گازوئیل طراحی می شوند. فیلتر آبگیر گازوئیل در واقع نوعی جدید و طراحی خاصی از فیلتر گازوئیل برای رفع مشکلات نمونه های سنتی این فیلتر صنعتی موتور های دیزل می باشد. چرا که سوخت گازوییل دارای آلودگی هایی در فاز های مختلف جامد و مایع می باشد که نمونه های سنتی فیلتر گازوئیل موتور های دیزل تنها قابلیت جذب و حدف آلاینده های صلب مانند گرد و غبار، شن و سنگ ریزه و دوره ها را داشتند حال آنکه فیلتر آبگیر گازوئیل همون گونه که از نام آن مشخص است علاوه بر قابلیت جذب ذرات معلق ثلب آلاینده های فاز مایع بالاخص قطرات آب را نیز جذب و حدف می کند.
فیلتر آبگیر سپراتور گازوئیل از نوع پیچی دارای یک کاسه یا هوزینگ نگهدارنده کارتریج به شکل کاسه پیچی شکل می باشد که در داخل آن کارتریج یا به زبان انگلیسی Media فیلتر آبگیر قرار می گیرد. از نظر ظاهر بیرونی با توجه به اینکه جذب آب توسط فیلتر سپراتور آبگیر بالا بوده و بسیار سریعتر از پر شدن حفره ها و از کار افتادگی یا پایان عمر فیلتر آبگیر صورت می پذیرد تخلیه قطرات جذب شده که به هم پیوسته و در نهایت در یک مخزن ویژه در قسمت قوص دار سر فیلتر آبگیر سپراتور ذخیره می شود صورت می گیرد. از این رو یک دریچه یا شیر بر روی قوص بالایی فیلتر آبگیر طراحی شده است که بصورت دوره ای بر حسب ساعت کارکرد موتور با باز کردن این شیر آب ذخیره شده در مخزن ویژه آب فیلتر آبگیر سپراتور تخلیه می شود.
نمای داخلی و اجزای فیلتر سپراتور آبگیرعلاوه بر این تفاوت که در نگاه بیرونی بین فیلتر گازوئیل های پیچی ساده و فیلتر آبگیر گازوییل یا فیلتر آبگیر سپراتور آب از گازوئیل وجود دارد نوع و مشخصات مکانیکی و شیمیایی کارتریج یا مدیا نیز برای این دسته از فیلتر های صنعتی متفاوت می باشد. کارتریج های سنتی تنها از الیاف سلولزی استفاده می کردند حال آنکه کارتریج های فیلتر آبگیر اندکی پیشرفته تر و علاوه بر بخش سلولزی اغلب دارا یک لایه آبگیر تولید شده از مواد مصنوعی نیز هستند.به سبب تکنولوژی بالا تر تولید قیمت فیلتر آبگیر گازوئیل بالاتر از قیمت فیلتر های ساده پیچی می باشد. اغلب در اتصال هر دو نوع فیلتر نیز از یک اورینگ برای آب بندی اتصال استفاده می شود.
سوخت گازوئیل که در موتور های دیزل صنعتی که بیشترین سهم را در میان انواع موتور های احتراق داخلی به خود اختصاص می دهند مورد استفاده قرار می گیرد دارای انواع و شکل های مختلف آلاینده ها در فاز های جامد و مایع در ابعاد میکرونی مختلفی می باشد. فیلتر گازوئیل هایی که بصورت ساده در اتصال موتور دیزل استفاده می شدند با حذف گرد و غبار و دیگر آلاینده های سوخت گازوئیل که بخش عمده ای از آنها در مرحله مکش گازوئیل در سوخت گیری از کف باک ها وارد می شود تاثیر بسیاری داشتند اما در حذف آلاینده های مایع به سبب کارتریج های ساده ای که داشتند ناکارامد بودند. طراحی فیلتر آبگیر گازوئیل که قابلیت جذب تمامی آلینده های فاز جامد را مانند نمونه های نسل قدیم فیلتر گازوئیل داشته و علاوه بر این به جذب و حذف قطرات آب نیز می پردازد در افزایش راندمان موتور های دیزلی نقشی قابل توجه دارد.
هر چند آلاینده های مایع مثل آب مانند آلاینده های فاز جامد مانند گرد و غبار و سنگ ریزه در موتور سبب سایش اجزای موتور مانند رینگ، پیستون و بوش نمی شوند و در موتور در قسمت سر سیلندر رسوب نکرده سبب بسته شدن دریچه ها نمی شوند اما با این وجود ورود قطرات آب به مور در صورت عدم استفاده از فیلتر آبگیر گازوئیل از احتراق کامل این سوخت در موتور به سبب تبخیر لحظه ای که نه تنها لرزش هایی را در موتور دیزل بوجود می آورد جلوگیری کرده و دمای احتراق به حد مورد نظر نمی رسد. این امر سبب می شود که گشتاور خروجی از موتور دیزل بصورت قابل توجهی کاهش داشته باشد. با توجه به اینکه فیلتر آبگیر گازوییل عملا بر روی موتور های دیزل ماشین آلات سنگین صنعتی مانند انواع لودر، بیل مکانیکی و ماشین آلات راهسازی، ماشین آلات سنگین حمل بتن، ماشین آلات معدنی و کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد گشتاور خروجی که با بکارگیری فیلتر آبگیر سپراتور گازوئیل افزایش قابل توجهی خواهد داشت از اهمیت بالایی برخوردار است.
مزایای کاربری فیلتر آبگیر فیلیتگارد روی موتور دیزل کامنز Cumminsیکی از مهمترین فاکتور های کیفی هر نوع فیلتر صنعتی قابلیت جذب آلاینده ها در کوچکترین ابعاد که برای فیلتر آبگیر سپراتور گازوییل و اغلب دیگر فیلتر ها در حد ابعاد میکرونی سنجیده می شود می باشد. این قابلیت تا اندازه بسیار زیادی تابع تکنولوژی تولید برند های مختلف فیلتر آبگیر می باشد و در واقع یکی از مهمترین فاکتور هایی است که برند های مختلف بر سر آن رغابت دارند. بحث عددی قابلیت جذی برند های مختلف تولید کننده فیلتر آبگیر گازوئیل می تواند برای هر برندی متفاوت قید شود اما در بالاترین سطح این میزان برای جذب قطرات آب معلق تا 10 میکرون و برای ذرات جامد معلق تا 30 میکرون برای برند های معتبر تولید کننده فیلتر آبگیر سپراتور گازوئیل مانند برند MANN آلمان و برند دونالدسون آمریکا می باشد.
وجود آلاینده هایی در سایز های کوچکتر از ابعاد میکرونی یاد شده که از بالاترین کیفیت فیلتر آبگیر گازوئیل نیز عبور می کنند تاثیر بسیار اندکی در عملکرد و یا کاهش طول عمر اجزای موتور هیدرولیک خواهد داشت. با این وجود تعامل مستمر بین کارخانجات و مراکز تولید با محیط های دانشگاهی در دستور کار برند های برتر تولید کننده فیلتر آبگیر سپراتور گازوییل بوده و تلاش برای به حداقل رسانیدن این ابعاد همواره در دستور کار این برند ها قرار دارد.در اتصال فیلتر آبگیر گازوئیل بسیار مهم است که مخزن ذخیره قابل تخلیه آب در اتصال در قسمت پایین قرار گیرد. این امر بصورت مستقیم با نحوه عملکرد این نوع فیلتر ارتباط دارد. در واقع با ورود جریان سوخت گازوییل به داخل فیلتر آبگیر ابتداد با عبور از یک مدیای ویژه ذرات آب معلق در آن که در برخی از انواع و برند ها تا 3-4 میکرون نیز میرسد جذب می شود و سپس با گذر از کارتریج به جذب آلباینده های جامد پرداخته می شود. قطرات آب Water Droplets در سایز های بسیار اندک ابتدا جذب مدیا می شوند و با جذب بیشتر به تدریج به هم پیوسته و قطرات بزرگتر را شکل می دهند. با افزایش ابعاد قطرات آب در نهایت به سایزی می رسد که با چسبندگی کمتر به بدنه مدیا و تحت تاثیر جاذبه بیشتر از بدنه فیلتر آبگیر گازوئیل سقوط کرده و در داخل مخزن ذخیره آب Water trap که در پایین قرار گرفته است سقوط می کند. با توجه به چگالی بالاتر آب نسبت به روغن اهمیت زیادی دارد که برای ورود قطرات آب به داخل تله آب این قسمت از مخزن در اتصال در پایین فیلتر آبگیر گازوئیل قرار گیرد.
همانطور که پیشتر هم گفته شده فیلتر آبگیر گازوئیل یا فیلتر سپراتور آب از گازوئیل عملا بر روی موتور های دیزلی Diesel engines اتصال پیدا می کند که بر روی ماشین آلات سنگین صنعتی، راهسازی و معدنی اتصال دارند. با وجود تعدد برند های تولید کننده در حال حاضر چند برند برتر در سطح جهان به تولید موتور های دیزلی مبادرت دارند که بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم به تولید فیلتر آلات مصرفی بر روی موتور های خود بالاخص فیلتر آبگیر سپراتور گازوییل مبادرت دارند. مهمترین این برند ها در زیر بصورت لیست وار بیان می شوند.
نمونه های یاد شده در واقع برند هایی هستند که به تولید فیلتر آبگیر سپراتور برای موتور های تولیدی خود از نوع دیزلی مبادرت دارند. بدون تردید نام برخی از بزرگان عرضه تولید فیلتر آلات موتور های دیزل که به تولید انواع فیلتر آبگیر گازوئیل در بالاترین از سطح کیفیت نیز مبادرت دارند در لیست بالا خالی می باشد. برند هایی چون فیلتر آبگیر سپراتور دونالدسون DONALDSON محصول کشور آمریکا، فیلتر آبگیر بالدوین BALDWIN از زیر مجموعه های برند صنعتی پارکر که از بزرگان عرصه هیدرولیک در دنیا محسوب می شود که البته تولیدات فیلتر خود را بصورت مجزا با نام پارکر نیز ارائه می دهد، فیلتر آبگیر گازوییل ویکس WIX تولید آمریکا و برند های شناخته شده دیگر این عرصه نیز از دیگر نام های آشنای تولید کننده فیلتر صنعتی به شمار می روند.