چشمی مشعل

برای آشنایی با چشم مشعل باید بدانیم که چشمی مشعل یکی از ابزار های مورد نیاز در صنعت گرمایش و تجهیزات گرمایشی گاز و گازوئیل و سایر موارد مشابه است . در واقع فتوسل های چشم مشعل یک بخش متفاوتی است که قابلیت نصب بر روی وسایلی چون مشعل را دارند و وجود چشمی مشعل در هر زمینه ای باعث ایجاد تفاوت در عملکرد کلی سیستم مورد نظر خواهد شد. چشمی مشعل دارای برند و نوع متفاوتی است که با توجه به مشخصات و برند و کارایی قیمت متفاوتی در بازار دارد .
چشم الکترونیک یا فوتوسل در داخل مشعل طوری قرار می گیرد که بتوان داخل دیگ را دید، همین طور در داخل فتو سل به دلیل عبور جریان برق و خاصیت هدایت پذیرشان، از نیمه هادی استفاده شده است.
فتوسل flame detector یا چشمی مشعل لوله الکترونی، سلول فوتوالکتریک، چشم الکتریکی و فتوتوب نیز نامیده می شود. یک سنسور حساس به نور می باشد که در برابر تشعشعات تابشی با صفحه آن ولتاژ تولید می کند و با استفاده از آن ولتاژ می تواند رله ای را جهت قطع یا وصل کردن مدار به کار اندازد.

فتوسل زیمنس مدل QRA2

دتکتور شعلهQRA4

فتوسل ساترونیک مدل UVZ780 RED

فتوسل هانیول مدل C7027A1031

فتوسل هانیول مدل C7027A1049

فتوسل شکوه الکترونیک مدل UVZ780 قرمز

فتوسل لاندیس زیمنس مدل QRB3

چشمی مشعل چیست و چه کاربردی دارد؟

چشمی مشعل یا سنسور شعله، یکی از حیاتی‌ترین اجزای سیستم‌های احتراق در مشعل‌های گازی، گازوئیلی و دوگانه‌سوز است که وظیفه تشخیص وجود یا عدم وجود شعله را بر عهده دارد. عملکرد صحیح این قطعه مستقیماً با ایمنی و کارایی کل سیستم گرمایشی در ارتباط است. چشمی مشعل در واقع با استفاده از فناوری‌های مختلف از جمله اشعه فرابنفش (UV) یا مادون قرمز (IR)، وجود شعله را درون محفظه احتراق شناسایی کرده و به کنترلر مشعل ارسال می‌کند تا در صورت نبود شعله، دستور قطع گاز به سرعت صادر شود. این واکنش سریع، از بروز انفجار، آتش‌سوزی و آسیب به تأسیسات جلوگیری می‌کند. خرید چشمی مشعل مناسب برای هر نوع مشعل، گامی کلیدی در ارتقاء ایمنی و بهینه‌سازی عملکرد سیستم گرمایشی صنعتی و خانگی به شمار می‌رود.

انواع چشمی مشعل از نظر تکنولوژی

چشمی مشعل از نظر تکنولوژی ساخت به چند نوع اصلی تقسیم می‌شود: چشمی UV، چشمی IR و چشمی فتوسل. چشمی‌های UV معمولاً در مشعل‌های گازی و صنعتی کاربرد دارند و با شناسایی امواج فرابنفش حاصل از شعله، وجود آن را تشخیص می‌دهند. چشمی‌های IR یا مادون قرمز بیشتر در سیستم‌هایی استفاده می‌شوند که شعله دارای شدت نور پایین‌تری است. در این نوع سنسورها، حرارت و تابش مادون قرمز ساطع‌شده از شعله، عامل اصلی تشخیص است. نوع سوم، چشمی‌های فتوسل هستند که نور مرئی شعله را ثبت می‌کنند و بیشتر در مشعل‌های گازوئیلی به کار می‌روند. انتخاب نوع چشمی باید بر اساس نوع سوخت، شرایط محیطی و نوع کنترلر مورد استفاده در سیستم صورت گیرد.

اجزای اصلی و نحوه عملکرد

هر چشمی مشعل از بخش‌های کلیدی مانند سنسور حساس به نور، بدنه مقاوم در برابر حرارت، کابل اتصال و کانکتور تشکیل شده است. سنسور داخل چشمی معمولاً به صورت اپتیکی طراحی می‌شود و اشعه‌های ساطع‌شده از شعله را دریافت می‌کند. پس از دریافت این سیگنال، اطلاعات به یک واحد تقویت‌کننده یا کنترلر ارسال شده و وضعیت شعله تحلیل می‌شود. در صورتی که شعله در مدت زمان مشخص شناسایی نشود، سیگنال قطع گاز توسط کنترلر صادر می‌شود. این فرآیند نه تنها باعث ایمنی بالا می‌شود بلکه از هدررفت انرژی و آسیب به مشعل جلوگیری می‌کند. به همین دلیل استفاده از چشمی با کیفیت و اورجینال برای حفظ پایداری عملکرد سیستم بسیار ضروری است.

نکات مهم در انتخاب و نصب

برای انتخاب یک چشمی مناسب، ابتدا باید نوع سوخت مشعل (گاز یا گازوئیل) مشخص باشد، سپس باید بررسی شود که مشعل به کدام نوع کنترلر مجهز است. برخی چشمی‌ها تنها با کنترلرهای خاصی سازگار هستند. عامل دیگر شرایط محیطی محل نصب است؛ اگر محیط دارای رطوبت بالا، گرد و غبار یا حرارت شدید است، باید از چشمی‌هایی با درجه حفاظت بالا (IP مناسب) استفاده شود. نصب درست چشمی نیز اهمیت زیادی دارد؛ باید در زاویه‌ای نصب شود که به خوبی در معرض شعله قرار گیرد اما در عین حال از تابش مستقیم نور محیط یا حرارت بیش از حد محافظت شود. در نهایت، رعایت نکات مربوط به اتصال صحیح سیم‌ها و اطمینان از عملکرد سیستم در هنگام راه‌اندازی، برای جلوگیری از خطا در تشخیص شعله حیاتی است.

مزایای استفاده از چشمی مشعل با کیفیت

استفاده از چشمی‌های با کیفیت و برندهای معتبر مانند هانیول، زیمنس یا دت وایلر می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عمر مفید مشعل، کاهش هزینه‌های تعمیرات و افزایش ایمنی داشته باشد. این چشمی‌ها معمولاً دارای سنسور دقیق‌تر، عمر طولانی‌تر، بدنه مقاوم‌تر و پایداری بالاتر در برابر نویز و حرارت هستند. از طرفی عملکرد پایدار آن‌ها موجب کاهش دفعات خاموش و روشن شدن ناگهانی مشعل شده که این موضوع در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی ایجاد می‌کند. همچنین در صنایع حساس مانند صنایع غذایی، داروسازی یا نفت و گاز که کنترل دقیق شعله اهمیت بالایی دارد، چشمی‌های حرفه‌ای و استاندارد، نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای دارند.

قیمت و خرید چشمی مشعل

قیمت چشمی مشعل با توجه به نوع تکنولوژی، برند سازنده، کشور تولیدکننده و مشخصات فنی آن متفاوت است. چشمی‌های UV و IR به دلیل دقت بالا و فناوری پیچیده‌تر، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به فتوسل‌های ساده دارند. برندهایی مانند Honeywell، Siemens، Satronic و Brahma در این حوزه شناخته‌شده و مورد اعتماد هستند. در هنگام خرید چشمی مشعل، باید به تطابق کامل آن با مدل مشعل و کنترلر مورد استفاده توجه شود تا عملکرد بدون اختلال تضمین شود. پیشنهاد می‌شود از فروشگاه‌های تخصصی با گارانتی معتبر و مشاوره فنی خرید انجام گیرد تا انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیاز سیستم خود داشته باشید.

برندهای معتبر تولید کننده

در دنیای تجهیزات گرمایشی صنعتی، انتخاب برند معتبر برای خرید قطعات حساس مانند چشمی مشعل اهمیت بسیار زیادی دارد. چشمی مشعل یا سنسور شعله یکی از اجزای کلیدی سیستم احتراق مشعل است که وظیفه دارد وجود شعله را با دقت بالا تشخیص داده و در صورت نبود آن، فرمان قطع جریان گاز را صادر کند. عملکرد دقیق و بدون خطای این قطعه، به طور مستقیم با ایمنی و بازدهی مشعل در ارتباط است. به همین دلیل، خرید چشمی مشعل از برندهای شناخته‌شده و مورد اعتماد نه تنها باعث افزایش طول عمر سیستم می‌شود بلکه سطح ایمنی تجهیزات گرمایشی را نیز به‌طور قابل توجهی بالا می‌برد.

Honeywell هانیول:شرکت آمریکایی Honeywell یکی از پرچم‌داران صنعت اتوماسیون و کنترل احتراق است. چشمی‌های مشعل هانیول از نظر طراحی، دقت، دوام و سازگاری با سیستم‌های کنترلی بسیار پیشرفته هستند. مدل‌هایی مانند C7027A1049 یا C7012A1024 در بسیاری از مشعل‌های صنعتی به کار می‌روند و توانایی بالایی در تشخیص شعله‌های گاز یا گازوئیل دارند. سنسورهای UV و فتوسل تولید این برند، قابلیت تشخیص سریع و دقیق شعله را حتی در شرایط سخت محیطی دارند. استفاده از بدنه مقاوم در برابر حرارت و طراحی جمع‌وجور از ویژگی‌هایی است که هانیول را در میان بهترین تولیدکنندگان چشمی مشعل قرار داده است.
Siemens زیمنس:زیمنس یکی دیگر از برندهای برتر جهانی در زمینه تولید چشمی مشعل است که سابقه‌ای طولانی در طراحی سیستم‌های ایمنی شعله دارد. سری QRA از زیمنس به طور خاص برای مشعل‌های صنعتی طراحی شده و با کنترلرهای قدرتمند این شرکت سازگار است. چشمی‌های UV و مادون قرمز زیمنس با تکنولوژی بسیار دقیق، توانایی تشخیص شعله در شرایط نوری متغیر و فشار بالا را دارند. یکی از ویژگی‌های بارز چشمی‌های زیمنس، تحمل دمای بالا و عملکرد پایدار در مدت زمان طولانی است که آن‌ها را برای کاربردهای سخت صنعتی ایده‌آل می‌سازد.
Satronic ساترونیک:برند Satronic که امروزه بخشی از مجموعه Honeywell به شمار می‌رود، سال‌هاست در تولید چشمی مشعل تخصص دارد. چشمی‌هایی مانند IRD1020 یا MZ770 که از محصولات معروف این برند هستند، در مشعل‌های گازوئیلی و دوگانه‌سوز کاربرد گسترده‌ای دارند. طراحی ساده اما دقیق، قیمت مناسب و سازگاری با انواع کنترلرهای اروپایی باعث شده چشمی‌های ساترونیک در بازار ایران نیز محبوب باشند. این برند برای سیستم‌هایی که نیاز به تشخیص سریع شعله در مدت کوتاه دارند، گزینه‌ای بسیار مناسب محسوب می‌شود.
Brahma برهما:اگر به دنبال ترکیبی از قیمت مناسب و عملکرد پایدار هستید، برند ایتالیایی Brahma می‌تواند انتخابی مناسب برای شما باشد. چشمی‌های فتوسل برهما بیشتر در مشعل‌های گازوئیلی کوچک و متوسط کاربرد دارند و با بسیاری از تابلوهای فرمان موجود در بازار سازگار هستند. کیفیت ساخت قابل قبول، نصب آسان و خدمات پس از فروش در دسترس از جمله مزایای اصلی این برند هستند. بسیاری از نصاب‌ها و تکنسین‌ها برای پروژه‌های نیمه‌صنعتی، از Brahma به عنوان برند اصلی چشمی مشعل استفاده می‌کنند.
سایر برندهای تخصصی در بازار:در کنار برندهای نام‌برده، شرکت‌هایی مانند Riello، Danfoss، Oilon و Eckerle نیز سهم قابل توجهی از بازار چشمی مشعل را در اختیار دارند. هر یک از این برندها با توجه به نیازهای خاص بازار، محصولات خود را توسعه داده‌اند. به عنوان مثال، Riello به عنوان تولیدکننده مشعل‌های صنعتی و تجاری، چشمی‌هایی با عملکرد خاص در محصولات خود ارائه می‌دهد که با سیستم‌های همین برند هماهنگ هستند. دانفوس نیز بیشتر در بازار چشمی‌های گازوئیلی با عملکرد قابل اتکا شناخته می‌شود.

جدول مقایسه برندهای مختلف

کشور سازنده	نوع تکنولوژی	کاربرد رایج	ویژگی‌ شاخص	برند
آمریکا	UV و فتوسل	مشعل‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی	دقت بالا، سازگاری گسترده، کیفیت ساخت عالی	Honeywell
آلمان	UV و IR	صنایع سنگین، نیروگاه‌ها	پایداری طولانی، تحمل حرارت بالا	Siemens
سوئیس / آمریکا	IR و فتوسل	مشعل‌های گازوئیلی و دوگانه‌سوز	نصب آسان، دقت متوسط، قیمت اقتصادی	Satronic (Honeywell)
ایتالیا	فتوسل	گرمایش نیمه‌صنعتی و مسکونی	قیمت مناسب، طراحی ساده، عملکرد قابل اعتماد	Brahma
دانمارک	فتوسل	سیستم‌های گرمایشی کوچک	طراحی جمع‌وجور، طول عمر بالا	Danfoss
آلمان	فتوسل	مشعل‌های نیمه‌صنعتی	ساختار مقاوم، مناسب محیط‌های صنعتی	Eckerle
ایتالیا	فتوسل و UV	مشعل‌های تجاری و صنعتی	سازگاری با مشعل‌های اختصاصی Riello	Riello

انتخاب برند مناسب برای چشمی مشعل به فاکتورهایی مانند نوع مشعل، سوخت مصرفی، شرایط محیطی، بودجه و میزان حساسیت مورد انتظار بستگی دارد. برندهای مطرحی مانند Honeywell و Siemens گزینه‌هایی حرفه‌ای برای محیط‌های صنعتی هستند، در حالی که Brahma یا Satronic انتخاب‌هایی اقتصادی‌تر و متناسب با نیازهای عمومی هستند. اگر اولویت شما امنیت، پایداری و خدمات پس از فروش است، انتخاب برندهای معتبر جهانی، اطمینانی دوچندان در کارکرد ایمن سیستم گرمایشی فراهم می‌کند.

دلایل خرابی و مشکلات فنی

یکی از مهم‌ترین دلایل خرابی چشمی مشعل، آلودگی سطح لنز یا سنسور آن است. تجمع دوده، گرد و غبار یا ذرات چربی روی سطح چشمی می‌تواند باعث کاهش توانایی آن در تشخیص نور شعله شود و در نتیجه، سیستم کنترل مشعل به اشتباه فرمان خاموشی صادر کند. این مشکل به‌ویژه در مشعل‌هایی که در محیط‌های صنعتی یا پرگردوغبار فعالیت می‌کنند شایع‌تر است. همچنین قرارگیری نامناسب چشمی مشعل یا تنظیم زاویه نادرست آن نسبت به شعله می‌تواند عملکرد سنسور را مختل کند. در چنین شرایطی، حتی اگر شعله وجود داشته باشد، چشمی قادر به تشخیص آن نخواهد بود و خطا در عملکرد مشعل بروز می‌کند.

از دیگر مشکلات فنی رایج در چشمی مشعل می‌توان به نوسانات یا افت ولتاژ در منبع تغذیه، قطع یا شل شدن اتصالات برقی و خرابی قطعات داخلی مانند نیمه هادی‌ها اشاره کرد. اگر چشمی به مدت طولانی در معرض دمای بیش از حد مجاز یا رطوبت بالا قرار گیرد، احتمال خرابی آن افزایش می‌یابد. همچنین استفاده از مدل‌های نامناسب یا بی‌کیفیت که با نوع مشعل همخوانی ندارند، می‌تواند به بروز اختلال‌های مکرر منجر شود. برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود در زمان نصب، نوع چشمی مشعل با دقت انتخاب شده و از برندهای معتبر استفاده شود. همچنین انجام سرویس‌های دوره‌ای و نظافت منظم بخش سنسور می‌تواند عمر مفید این قطعه را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.

مشخصات فنی و عددی چشمی مشعل فتوسل یا سنسور شعله

چشمی مشعل یا همان سنسور تشخیص شعله، یکی از اجزای ایمنی حیاتی در سیستم مشعل گازی یا گازوئیلی است که وظیفه آن تشخیص حضور یا عدم حضور شعله در زمان روشن شدن مشعل می‌باشد. این سنسورها معمولاً در دو مدل سنسور نوری IR و سنسور ماورای بنفش UV عرضه می‌شوند. محدوده تشخیص نور در فتوسل‌های نوری بین 400 تا 1100 نانومتر و در مدل‌های UV بین 190 تا 370 نانومتر است. ولتاژ تغذیه این چشمی‌ها عموماً در بازه 8 تا 30 ولت DC یا 24 تا 230 ولت AC قرار دارد، بسته به مدل و برند. زمان پاسخ‌دهی response time یا تأخیر در تشخیص شعله معمولاً کمتر از 1 ثانیه است که این سرعت بالا برای جلوگیری از ورود گاز در زمان بدون شعله حیاتی است.
از دیگر مشخصات فنی مهم چشمی مشعل می‌توان به دمای کاری مجاز اشاره کرد که در اکثر مدل‌ها بین 20- تا 80+ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. این قطعات معمولاً دارای درجه حفاظت IP40 تا IP65 هستند که نشان‌دهنده مقاومت آنها در برابر گرد و غبار و رطوبت است. طول کابل سنسور نیز بسته به کاربرد ممکن است از 30 سانتی‌متر تا چند متر متغیر باشد. همچنین، چشمی مشعل باید در فاصله و زاویه‌ای مناسب نسبت به شعله نصب شود تا بتواند با دقت بالا و بدون خطا عمل کند. نوع سیگنال خروجی نیز معمولاً دیجیتال روشن یا خاموش یا در برخی مدل‌ها آنالوگ با ولتاژ متغیر است که به رله کنترل متصل می‌شود. این مشخصات فنی تعیین‌کننده دقت، عملکرد و ایمنی کلی مشعل در هر شرایط محیطی هستند.